Deze keer kon ik afscheid nemen. Een dag voor mijn lieve tante stierf, stonden zusje en ik aan haar bed. We gaven haar een kusje op haar wang. Er was weinig te zeggen. Niets meer te bespreken. Het liefst had ik haar een dikke knuffel gegeven, maar daarvoor was ze al lang te breekbaar geworden.

Zaterdag werd mijn tante gecremeerd. Het wordt de derde keer dat ik zal spreken bij een overlijden. Het wordt een variatie op onderstaande tekst.

Tante M en oom J waren voor mij de constante factor van de familie. Je hoefde ze niet vaak te zien om precies te weten wat je aan ze had. Wat M en J je gaven was waardevol: oprechte interesse, gezonde nieuwsgierigheid en droge humor.

M en J toonden de meeste interesse in mijn schoonbroer toen hij voor het eerst in Nederland was. Ze vroegen hem van alles over zijn cultuur en waren de enigen van de familie die serieus overwogen zijn thuisland eens te bezoeken.

Ik ben ontzettend blij dat M erbij was op het huwelijk van mijn zus en schoonbroer. Het ging toen nog best goed met onze mater familias. Tegen de leuke jongen uit de trein sprak M die avond de hoop uit om na Rome nog een tweede reisje te maken. Een stedentrip naar Lissabon of Berlijn. Het liefst wilde ze nog eens terug naar Indonesië. Dat ze dat niet meer zou halen, besefte ze heel goed, maar dromen en hopen blijft een fijne bezigheid.

Helaas bleek vlak na de bruiloft dat M niet veel verder meer zou komen dan het ziekenhuis en haar eigen fijne huis. Wat een geluk dat ze de laatste dagen thuis was, op de plek waar ze van hield. Niemand had haar daar liefdevoller kunnen verzorgen dan J. Dankjewel lieve J voor je moed, je toewijding en je geduld.

Vier van haar nichtjes moesten van M ooit een dier gaan sparen. Zij spaarde uilen. Ik koos voor kikkers. Ons hele huisje staat er vol mee. Vrolijke, groene herinneringen aan mijn lieve tante. Met een ereplek voor het porseleinen exemplaar dat M en J ooit uit Indonesië meenamen.

Lieve M, voor als je nog ergens meeluistert: hopelijk is het fijn waar je nu bent, misschien zit je een potje te jokeren met oma, en je vindt er ongetwijfeld genoeg vrienden die je kunnen leren bridgen. Als de hemel bestaat, maak jij die een stukje gezelliger.

Lieve J, hopelijk kunnen wij nu waardevol zijn voor jou. Heel veel sterkte.