We woonden vijf jaar lang in hetzelfde studentenhuis in Tilburg. De meeste mensen om ons heen vonden dat we een relatie met elkaar moesten beginnen. Zo’n goede jongen zou ik immers nooit meer treffen. Wie zou mij nog ooit zo op handen dragen als S? Mijn ouders waren helemaal weg van hem, meer dan dat ze ooit van een jongen zijn geweest waar ik wel een relatie mee had. Het was zelfs zo erg dat er weddenschappen werden afgesloten toen we samen op vakantie gingen naar Cuba. De hamvraag voor onze vrienden was of we als koppel/stelletje/setje zouden terugkeren. Eén van zijn vrienden was serieus boos op mij (het was blijkbaar mijn schuld) toen dat niet het geval bleek. En dat was niet alleen omdat hij de weddenschap verloren had.

Om het onszelf gemakkelijk te maken, vertelden we op Cuba regelmatig dat we vriend en vriendin waren, of zelfs man en vrouw. In werkelijkheid is er nooit iets gebeurd tussen ons. Geen kus, geen innige omhelzing, niets. Ook niet als we in hetzelfde bed sliepen.

Het was één van de beste vakanties van mijn leven. In onze huurauto -een gevalletje 1.0 waarin je soms eerst een aanloop moest nemen, anders kwam je de berg niet op- reden we over het eiland. We deden soms domme dingen, zoals een bergwandeling maken bij 30 graden zonder water mee te nemen. Of een kloof afdalen met een meneer die wel onze gids wilde zijn en die het, eenmaal aangekomen op het laagste punt, nodig vond om ons te vertellen dat hij hartpatiënt was. En dan heb ik het nog niet over die lifters die de rugzak van S uit onze kofferbak jatten, waardoor we een spannend avontuur beleefden op een politiebureau in Havana.

We dronken veel mojitos samen. We genoten van prachtige vergezichten vanaf diverse bergtoppen. We lagen languit op het strand. We droomden weg met uitzicht op een prachtig meer. We kwamen op feestjes terecht waar uitbundig salsa en bachata gedanst werd en waar de mannetjes altijd zo klein waren dat hun ogen precies op mijn decolletéhoogte zaten, waar S dan hartelijk om moest lachen. We probeerden boodschappen te doen in winkels die alleen toegankelijk waren voor Cubanen, wat natuurlijk niet lukte. Het lukte ons wél om als enige vreemdelingen bij een bokswedstrijd binnen te komen. En nog gratis ook, want je kon er niet met toeristengeld betalen.

Had me in de periode 1999 – 2009 iets over S gevraagd en uit het antwoord zou een onvoorwaardelijk vertrouwen in onze eeuwige vriendschap zijn gebleken.

Het kan verkeren.

We hadden steeds minder contact. Hij is nooit bij mij thuis geweest en ik bezocht evenmin het huis waar hij na het Tijdperk Tilburg naartoe ging. Na meer dan een jaar zwijgen in alle toonaarden kreeg ik een paar weken geleden ineens een berichtje van S. Geen aanhef, geen afsluiting, maar wel een boodschap die voor hem belangrijk is. Door dit bericht besefte ik pas goed hoe ver we uit elkaar zijn gegroeid en hoe weinig we nog maar van elkaar weten. Ik blijk hem nog steeds te missen.

Sommige vriendschappen bloeden dood en daar hebben beide partijen dan vrede mee. In dit geval is het anders.

Misschien hadden onze vrienden gelijk destijds. Op een relatie die geëindigd was met een knallende breuk (stel ik me nu zo voor) had ik waarschijnlijk met een minder grote knoop in mijn maag teruggekeken dan op deze uitdovende vriendschap.

Tijdens een van onze wandelingen op Cuba

We begonnen met thee, eindigden met wijn en speelden Rummikub. En ook al is het pas november, we waagden ons toch al aan een voorzichtige terugblik op 2012.

2011 was niet ons beste jaar, dus toen het nieuwe jaar begon, proostten we op ‘Dolgelukkig in 2012’.

Om ons op dit moment dolgelukkig te noemen, is misschien wat overdreven, maar we concludeerden tevreden dat we onze doelstellingen voor dit jaar hebben gehaald. Een kwestie van de lat laag genoeg leggen. Vriendin M wilde dat haar lief een baan vond en dat haar eigen contract werd verlengd, vriendin B wilde een eigen huisje, en ik wilde op regelmatige basis in mijn eigen vakgebied werken en niet meer elke maand rood staan.

Voor 2013 hebben we de lat wat hoger gelegd. Ik wil een koophuis en een huisdier. Ik wil in plaats van ‘niet meer rood staan’ ook af en toe iets kunnen sparen, en van de dromen die ik hier noemde, wil ik er minimaal één laten uitkomen.

Gisteravond mag worden ingelijst. Ik verloor alle spelletjes, maar het was één van de gezelligste avonden van 2012. Voor 2013 wens ik vooral dat vriendschap er als een rode draad doorheen loopt.

Het organiseren van een groot feest blijkt bijna net zo’n goede graadmeter voor het ontdekken van wie mijn echte vrienden zijn als het overlijden van mijn papa. Al roept de leuke jongen uit de trein dat ik daar geen feest voor nodig heb, dat ik zo ook wel kan raden wie echte vrienden zijn en wie voor ‘restkennissen’ door zouden moeten gaan. Ik vind zelf dat er, net als bijna tien jaar geleden, enkele verrassingen tussen zitten.

En dan heb ik het niet over de aardige jongen die mij anderhalve week geleden dumpte per sms, dat was veel meer dan een verrassing, dat was de spreekwoordelijke donderslag bij heldere hemel.

Bij de crematie van mijn vader waren er veel lieve vrienden. Mensen waarvan ik het niet verwachtte, omdat ik er op dat moment niet zo veel contact mee had, namen er een vrije dag voor en stapten -soms uren- in de auto of de trein. Er werden ontelbaar veel armen om mijn schouders geslagen, er kwamen stapels lieve kaartjes binnen. En met wie hem kende, deel ik nog regelmatig herinneringen. Bij mijn vrienden kan en mag ik ook nu nog huilen.

Een paar mensen ontbraken die dag, maar ook onder de mensen die er wél waren, zaten exemplaren die me later nooit meer vroegen hoe het met me ging, of mijn moeder het een beetje redde, of ik goed met mijn zusje kon praten, of mijn toen nog kleine broertje wel besefte wat er gebeurd was. Het onderwerp werd vakkundig vermeden of, als ik er zelf over begon, genegeerd. Niet meteen een reden om mensen af te schrijven als vriend, want ik besef heel goed hoe moeilijk het is om met iemands verdriet om te gaan. Ik had ook geen idee hoe ik met mijn toenmalige huisgenoot om moest gaan toen zijn broertje, twee maanden voor het overlijden van mijn vader, omkwam bij een auto-ongeluk. Wat uiteindelijk wel meespeelde om vrienden op mijn ‘verwaterlijstje’ te zetten, waren opmerkingen in de trant van ‘dat ik nu wel lang genoeg verdrietig was geweest’ (mijn toenmalige vriend was daar bijzonder goed in) of gejank over een verkouden konijn of een verdronken goudvis.

Op 11 augustus 2012 komt dan eindelijk dat grote feest waar ik iedereen al gek mee maak sinds ik vorig jaar mijn scriptie inleverde. En net als tien jaar geleden, blijkt ook nu: ik heb de liefste vrienden van de hele wereld. Wat een schatten!!! Ze hebben er verre reizen voor over in ellendig openbaar vervoer. Ze komen als Bob, als het echt niet anders gaat, terwijl het normaal gezien stevige drinkers zijn. Wie geen slaapplek meer heeft bij ons thuis, boekt een hotel, of haast zich naar de laatste trein. Ze gaan op zoek naar de leukste cadeaus. Ze verzetten andere afspraken om erbij te kunnen zijn. Ik voel me echt vereerd. En de vrienden die niet komen, hebben stuk voor stuk een verdomd goede reden. Dat ze in Ierland wonen bijvoorbeeld, of dat de uitnodiging voor een ander feest nog net even eerder was.

Net als na het overlijden van mijn papa, zitten ook nu de grootste aangename verrassingen onder de mensen die ik eigenlijk niet tot mijn beste vrienden rekende. Mensen die ik het geen seconde kwalijk zou nemen als ze niet zouden komen. Zij komen massaal mee feesten. Hoe lief is dat?!

Maar auw voor de ontdekking van de vergissing. Ik had gedacht dat ik er inmiddels tegen zou kunnen, maar het deed toch een beetje pijn dat er mensen waren die ik tot mijn goede vrienden rekende die niet reageerden op de uitnodiging (2 maanden voor het feest gestuurd), geen antwoord gaven op de herinnering (3 weken voor het feest gestuurd), en zelfs niets lieten weten op een laatste moment sms’je of voicemailbericht op de dag dat we in de kroeg moesten doorgeven hoe veel mensen er zouden komen. ‘Vrienden’ die de telefoon uiteindelijk opnamen, zeiden op zakelijke toon dat ons feest ze niet zo goed uitkwam en vonden het de normaalste zaak van de wereld dat ze dat nog niet hadden laten weten.

En toch. Ook tussen de mensen die niets van zich lieten horen, of een (in mijn ogen) onbenullige reden hadden om niet te komen, zitten er een paar waarmee ik het toch niet opgeef. Omdat we al zo ver terug gaan. Omdat we ooit wél lief en leed deelden. Of omdat we familie zijn.

Voor het volgende feest worden ze gewoon weer uitgenodigd.